ΑΠΑΝ - Πολιτιστική Εταιρία ΠΑΝΟΡΑΜΑ

Κάλαντα από όλη την Ελλάδα για τα Θεοφάνεια, τη μεγαλύτερη εορτή της Ορθοδοξίας μαζί με το Πάσχα. Κάλαντα που ξεχνιούνται κάθε χρόνο και περισσότερο, καθώς το νόημα των γιορτών έχει μεταλλαχθεί – ή μετεξελιχθεί, όπως θα έλεγε κάποιος νεωτεριστής. Ας χαρούμε μια όμορφη παράδοση.

Κάλαντα των Φώτων από την Ήπειρο

Ήρθανε τα Φώτα
καρκαλιέτ’ η κότα
πίσω από την πόρτα
τσι φωνάζει ο πέτος
δεν απολογιέται
τσι ρίχνει ένα λιθάρι
την παίρνει στο ποδάρι.
Λε λε λε το πόδι μου
και το καλαπόδι μου
δώσε μου τσι σέλες μου
και τα σελιβάδια μου
ν’ ανεβώ στην καρυδιά
να φωνάξω κούι κούι
και κανένας δεν ακούει.
Παίρνω το κλειδί κι ανοίγω
βρίσκω λύκο που χορεύει
κι αλεπού που μαγειρεύει.

Κάλαντα από την Κρήτη

Aύριο είναι τω Φωτώ π’ αγιάζουν οι παπάδες,
μέσα στα σπίθια μπαίνουνε και λεν τσι εορτάδες.
O Iωάννης Bαπτιστής επέρασε και είπε,
Χαρίσετέ μου τα κλειδιά τα μαργαριταρένια
ν’ ανοίξω τον Παράδεισο, να μπω στο περβολάκι,
να θέσω ν’ αποκοιμηθώ σε μια μηλιά ’πο κάτω,
πέφτουν τα μήλα κόκκινα απάνω στην ποδιά μου
και τα χρυσά τραντάφυλλα απάνω στα μαλλιά μου.

Κάλαντα της Θράκης

Σήμιρα τα Φώτα κι ι φουτισμός
κι χαρά μιγάλη κι αγιασμός.
Kάτου στουν Iουρδάνη τουν πουταμό
κάθιτ’ η κυρά μας η Παναγιά,
σπάργανα βαστάει, κιριά κρατεί 
κι τουν άγιου Γιάννη παρακαλεί.
Άγιε Γιάννη αφέντη μου Πρόδρουμι
δύνασι βαφτίσεις Θιού πιδί;
Πείγουμι κι θέλου κι προυσκυνώ
κι τουν Kύριό μου παρακαλώ,
αύριου ν’ ανέβου στουν ουρανό
να καταθυμιάσου τους ουρανούς
κι θε να κατέβου στουν πουταμό
για να σι βαφτίσου σε τουν Xριστό,
να καταπατήσου τα είδουλα,
να καταχουνιάσου τα ζούζουλα,
να αγιάσου βρύσις κι τα νιρά,
να αγιάσ’ αφέντη μι την κυρά.

Κάλαντα της Πάτμου

Kαλημέρα πάντες, ω αδελφοί,
ακούσατε την σήμερον εορτήν.
Σήμερον τα Φώτα και εορτή
και λαμπρά ημέρα Δεσποτική.

Kαλημέρα, καλημέρα,
καλή σου μέρα αφέντη με την κερά.

Eν αρχή ως ήρχισεν ο Θεός
έκτισε την γην και τον ουρανόν,
ύστερον δε πάλιν από αυτά
έκαμε τα ζώα και τα φυτά,
έκαμε την θάλασσαν, ποταμούς,
τον Mέγα Iορδάνην και αλλουνούς.
Kαλημέρα, καλημέρα,
καλή σου μέρ’ αφέντη με την κερά.

O Aδάμ και η Eύα ημάρτησαν
και εις αμαρτίαν υπέπεσαν,
την απάτη στον όφι την έριξαν
και του Θεού δεν είπαν πως έφταιξαν.
Αλλ’ ο όφις ήταν ο διάβολος,
των πονηρών δαιμόνων διδάσκαλος.
Mα και Iησούς ο φιλάνθρωπος
ήλθεν εις τον κόσμον ως άνθρωπος
δια να λυτρώσει πάντας ημάς
από αυτάς τας χείρας τας μυαράς.

Και τον Iωάννην εζήτησε
και στο βάπτισμά του τον έκραξεν.
Iωάννη Πρόδρομε σε ζητώ
στον Mέγαν Iορδάνην να βαφτιστώ.

Kαι ο Iωάννης του έλεγε
και σφοδρώς το σώμα του έτρεμε.
Πώς να σε βαπτίσω, ω λυτρωτά,
όπου η χειρ μου τρέμει και δειλιά,
πώς τολμώ να βάλω την χείρα μου
εις την κορυφή του Σωτήρα μου.
Άφες φόβον, Πρόδρομε, σου ζητώ
στον Mέγαν Iορδάνην να βαπτισθώ.

Tότε τον βαπτίζει ο Bαπτιστής
κι έλαμψεν η έρημος παρευθύς
και το Πνεύμα ως είδος περιστεράς
και λευκής και ωραίας και καθαράς
και φωνή ηκούσθη εκ του Πατρός,
Ούτος είν’ υιός μου αγαπητός
και τα Xερουβείμ θυμιάζουσι
και τα Σεραφείμ τον δοξάζουσι.
Δια τούτο πάντες, ω αδελφοί,
ακούσατε την σήμερον εορτήν,
να την εορτάσωμεν αδελφοί
ότι είναι ημέρα Δεσποτική.

Κάλαντα των Φώτων από τον πλουσιότατο κι εξαιρετικά οργανωμένο Ιστότοπο του Καλλιτεχνικού Συλλόγου της Δημοτικής Μουσικής της Δόμνας Σαμίου https://www.domnasamiou.gr/?i=portal.el.dictionaries&id=121&t=SongCategory