«De mulieribus claris» («Περί Διασήμων Γυναικών») είναι μάλλον το πρώτο σύγγραμμα στην παγκόσμια γραμματεία που ασχολείται αποκλειστικά με γυναίκες. Πρόκειται για έργο του Βοκκάκιου, ο οποίος έγραψε τις βιογραφίες 106 ιστορικών και μυθικών γυναικών, αξιοθαύμαστων για την αρετή τους (όπως η Πηνελόπη) ή διάσημων για τον δυναμισμό τους (Ολυμπιάδα) ή την κακία, τα αμαρτήματά τους (Κλεοπάτρα) και τις διαστροφές τους (Τόμυρις, η βασίλισσα των Σκυθών που αφού νίκησε τον Κύρο τον Μέγα, λένε ότι του έκοψε το κεφάλι και ...).
Ο μακρύς κατάλογος αρχίζει, βεβαίως, με την Εύα. Παρελαύνουν η Σεμίραμις, βασίλισσα των Ασσυρίων, η αιγυπτιακή θεά Ίσις, η λατρεία της οποίας διαδόθηκε σε όλη τη Μεσόγειο, η Εκάβη, η Ελένη, η Κλυταιμνήστρα, η Ζηνοβία, θρυλική βασίλισσα της Παλμύρας, η Μήδεια, η Αμαζόνα βασίλισσα Πενθεσίλεια, που την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα ο Αχιλλέας τη στιγμή που την σκότωνε (στο γαλλικό χειρόγραφο παρουσιάζεται σαν έφιππη πυργοδέσποινα της Φραγκιάς), η Ιουλία, κόρη του Ιούλιου Καίσαρα κι άλλες Ρωμαίες κυρίες, ενώ οι διάσημες των μεσαιωνικών χρόνων είναι ελάχιστες. Το έργο γράφτηκε μέσα σε έναν χρόνο: από το καλοκαίρι του 1361 μέχρι το καλοκαίρι του 1362 και μολονότι το δώρισε σε μία κοντέσα της Νεαπόλεως, συνέχισε να επεξεργάζεται το χειρόγραφο μέχρι τον θάνατό του το 1375.
Λίγο αργότερα, μεταφράστηκε από τα λατινικά στα ιταλικά και κυκλοφόρησε ευρύτατα, ως εικονογραφημένο χειρόγραφο. Τα εκατό και πλέον αντίτυπα σε διάφορες γλώσσες (γαλλικά, γερμανικά) πριν από την εποχή της τυπογραφίας φανερώνουν το πόσο αγαπήθηκαν οι «Διάσημες Γυναίκες» του Βοκκάκιου, όπως, άλλωστε, τις είχε και ο ίδιος αγαπήσει –παρόλο που στην εισαγωγή λέει ότι αυτό είναι ένα πόνημα με το οποίο φιλοδοξεί να επαναφέρει τις γυναίκες στον δρόμο της αρετής. Μάλλον δεν το κατόρθωσε, κατάφερε όμως να ανοίξει νέους δρόμους στη δυτική λογοτεχνία και να ταρακουνήσει τα μυαλά της ηγετικής τάξης. Ως και ο Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας απέκτησε ένα αντίτυπο (πριν ή μετά τον αποκεφαλισμό της συζύγου του δεν ξέρω). Ε! αυτά. Λόγω της ημέρας.
>> Οι φωτ είναι από το γαλλικό εικονογραφημένο χειρόγραφο, αρχές 15ου αι.