ΟΙ ΣΥΡΑΚΟΥΣΕΣ

Στην ανατολική πλευρά της μεγαλονήσου, την πλευρά που βρέχεται από το Ιόνιο κι αντικρίζει την Πελοπόννησο, οι Χαλκιδείς και οι Νάξιοι ίδρυσαν το 735 π.Χ. τη Νάξο (το λιμάνι της σύγχρονης Ταορμίνας). Έναν χρόνο αργότερα, τους ακολούθησαν οι Κορίνθιοι που έχτισαν νοτιότερα τις Συρακούσες, την ισχυρότερη πόλη-κράτος της Μεγάλης Ελλάδας στη διάρκεια της Κλασικής εποχής.
Τρεις φορές την επισκέφθηκε ο Πλάτωνας κι ίσως το εκτενέστερο σύγγραμμά του, Νόμοι, να σχετίζεται με αυτά τα ταξίδια στο μέγα κράτος του τύραννου Διονύσιου του Πρεσβύτερου και του διαδόχου του, μερικές δεκαετίες μετά την πανωλεθρία των Αθηναίων στις Συρακούσες. Όμως η πόλη είναι γνωστή παγκοσμίως για το τρομερό παιδί της, τον μεγαλύτερο μαθηματικό και μηχανικό της αρχαιότητας, τον «κύριο των μοχλών», όπως χαρακτηρίζει τον Αρχιμήδη ο Ντενί Γκετζ στο υπέροχο βιβλίο του Το θεώρημα του παπαγάλου (εξαιρετικά μεταφρασμένο από τον Τεύκρο Μιχαηλίδη στις εκδόσεις Πόλις –αν δεν το έχετε διαβάσει, τρέξτε σήμερα να το αγοράσετε).

Η Βάνα Χαραλαμπίδου, έμπειρη ταξιδιώτισσα αλλά κι ορκισμένη Ανατολίτισσα, αφέθηκε στη γοητεία των Συρακουσών, αυτής της γηραιάς λιμανούπολης με τα δυο πρόσωπα, το ένα στραμμένο στην Ανατολή και το άλλο στη Δύση. Στο ταξιδιωτικό βιβλίο της Τόποι του μύθου και της ιστορίας (εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2006) κάνει μια ιστορική περιήγηση μέσα στα κείμενα, στον άτλαντα και στον χρόνο, ξαφνιάζεται από τα πολύτιμα συναπαντήματα, διασταυρώνεται με πρόσωπα ξεχωριστά και μας περπατάει στα ειδυλλιακά μονοπάτια της γενέτειρας του Θεόκριτου και στες οδούς που διέτρεξε γυμνός ο Αρχιμήδης, όταν ξεχείλισε η μπανιέρα του (με τα γνωστά αποτελέσματα).

pdfΒάνα Χαραλαμπίδου - Στη Μεγάλη Ελλάδα των Συρακουσών