Τέρψιν παραδείσου, φυτά αρετών, κήπος προσευχής, κρυμμένοι θησαυροί στις βιβλιοθήκες της Οξφόρδης και άγνωστοι θησαυροί που μας περιβάλλουν
ΜΙΑ ΠΡΩΪΝΗ ΔΙΑΛΕΞΗ της Σοφίας Ριζοπούλου
ΜΕ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
Η Σοφία Ριζοπούλου, αν. καθηγήτρια στο Τμήμα Βιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς μελετούσε τα διάφορα βοτανικά χειρόγραφα που αναπαύονται στη Βιβλιοθήκη της Οξφόρδης, εντόπισε ένα ανώνυμο χειρόγραφο στη Βοδληιανή (Bodleian) Βιβλιοθήκη. «Με μια πρώτη ματιά, έμοιαζε να περιγράφει έναν βυζαντινό κήπο στην ανατολική Μεσόγειο, με δέντρα αυτοφυή και θάμνους να συνυπάρχουν σε έναν περίκλειστο υπαίθριο χώρο. Με γοήτευσε αμέσως αυτή η περιγραφή και των ειδών του κήπου καθώς μετέφερε ακριβώς το δισυπόστατο της έννοιας ‘κήπος’ για τον Βυζαντινό άνθρωπο: τόπος αρετών, πνευματικός, και ταυτόχρονα η απτή πραγματικότητα μιας φυσικής όασης».
Τα υπόλοιπα την καλέσαμε να μας τα πει στο Πανόραμα και δέχτηκε με πολλή χαρά. Προς το παρόν να προσθέσουμε ότι η ανακάλυψη και μελέτη του χειρογράφου οδήγησαν σε μία πραγματικά θεσπέσια και άκρως ψυχωφελή έκδοση (96 σελίδων) με πανέμορφα σχέδια της Mireille Bessis κι εξαιρετικές φωτογραφίες του Πάνου Κοκκινιά από τον Βοτανικό Κήπο της Φιλοδασικής Ένωσης Αθηνών (στην Καισαριανή). Εξάλλου για την έκδοση συνεργάστηκαν με τη Σοφία Ριζοπούλου η Φιλοδασική και οι εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Το βιβλίο, που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο, τιτλοφορείται:
Κήπος προσευχής, από ένα βυζαντινό χειρόγραφο της Οξφόρδης στον Βοτανικό Κήπο της Φιλοδασικής. Κι όπως γράφουν οι δύο Βυζαντινοί του 13ου αι. για το πόνημά τους «θα εισάγει τον φιλομαθή αναγνώστη στη γοητεία και τις χάρες ενός παραδεισένιου κήπου, αν στρέψει σε αυτόν όλη του τη σκέψη».
Ζούμε, λοιπόν, ανάμεσα σε ροδιές από την Περσία, ροδακινιές και κιτριές από το Θιβέτ και την Κίνα, που έφτασαν ως τη Μεσόγειο μέσω Περσίας (κι ο παράδεισος περσικής καταγωγής λέξη είναι), ελιές που υδρεύονταν πριν από χιλιάδες χρόνια από τον Ιορδάνη, αμπέλια της προϊστορικής Κύπρου, δάφνες, ασφοδέλους, πουρνάρια και κρητικούς εβένους. Ο Υμηττός από μόνος του έχει 196 αυτοφυή είδη.
Κυπάρισσος, στύραξ, σμίλαξ, βάτος, λευκά ρόδα των βράχων, άγριες ορχιδέες, υάκινθοι, λεβάντα, θυμάρι – όλα γύρω μας.
Και η Μεσόγειος: ένας μέγιστος κήπος που μας περιβάλλει, μας δροσίζει, μας εμπνέει, μας παρηγορεί, μας ανανεώνει, μας τρέφει. Να πως μπορεί να διανθίσει κανείς τις δύσβατες ημέρες αυτού του χειμώνα.
Η Σοφία Ριζοπούλου θα μας μιλήσει για όλα αυτά και θα μας ξεναγήσει στις βιβλιοθήκες που διαθέτουν τέτοιου είδους χειρόγραφα, πολλά από τα οποία συνοδεύονται και από σπάνιας ακρίβειας κι ομορφιάς εικονογράφηση.
Την ΠΕΜΠΤΗ 24 Ιανουαρίου το πρωί (11.00 - 1.30)
Επανάληψη την ΤΕΤΑΡΤΗ 30 Ιανουαρίου το απόγευμα (6.30-9.00)
Θυμίζουμε ότι στις διαλέξεις μπορούν να εγγραφούν και μη μέλη, εφόσον υπάρχουν θέσεις.
Ανθισμένη μηλιά και σπόροι ροδιού (σύμβολο ευκαρπίας και γονιμότητας σε όλους τους πολιτισμούς της Ανατολής, από την Κίνα έως την Ελλάδα).