Μία ασημένια λειψανοθήκη αγνώστου μάρτυρα, στα θεμέλια του Ιερού βυζαντινής εκκλησίας (κάτω από την Αγία Τράπεζα), μέσα σε ένα αρχαίο θέατρο που είχε οικοδομηθεί τον 4ο π.Χ. αιώνα κι είχε ανοικοδομηθεί δυο φορές ώσπου να πάψει να λειτουργεί και να μεταβληθεί σε ερειπιώνα-λατομείο, με άλλα λόγια μια αρχαιολογική «μπάμπουσκα» στην κριμαϊκή Χερσόνησο-Χερσώνα, κίνησε το ενδιαφέρον του Γιώργου Κωστόπουλου.
Εξιχνιάζοντας το ιστορικό των πολυετών ανασκαφών στον εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο της πόλεως-κράτους όπου εγκαταστάθηκαν το 422 π.Χ. άποικοι μεγαρικής καταγωγής, προερχόμενοι από τις παλιότερες ευξεινοποντιακές αποικίες των Μεγαρέων, ο ΓΚ συμμερίζεται την λαχτάρα της έρευνας, όταν ανακαλύπτει αυτή τη μικρή λειψανοθήκη (της εποχής του Ιουστινιανού;) που ήταν καλά κρυμμένη στην καρδιά της εκκλησίας, στο σώμα του θεάτρου.
Το ταξίδι στον χρόνο έχει κι αυτό τις δικές του εποχές. Η Χερσόνησος επέζησε ως Χερσών όλων των επιδρομών έως τα τέλη του 14ου αιώνα, όταν η παρουσία των Ταταρομογγώλων στην Κριμαία και σε ολόκληρη την ποντιακή στέπα δημιουργεί νέες γεωπολιτικές συνθήκες. Η μακροβιότερη ελληνική πόλη του μαυροθαλασσίτικου Βορρά λεηλατείται κι εγκαταλείπεται. Πέντε αιώνες αργότερα, θα παραδοθεί στην αρχαιολογική σκαπάνη ενώ, ταυτόχρονα, αποκτά κι ένα συμβολικό χαρακτήρα για τους Ρώσους κατακτητές της Κριμαίας, εφόσον εδώ, στην βυζαντινή Χερσώνα βαπτίστηκε ο πρίγκιπας του Κιέβου το 988: ο ειδωλολάτρης Βλαδίμηρος που τιμάται και ως ισαπόστολος του ρωσικού λαού.
Η ανασκαφική περίοδος και η ανάδειξη της ιερής σπουδαιότητας του χώρου συνιστούν τη νεότερη εποχή της Χερσονήσου-Χερσώνος («Χερσόνησος της Ταυρίδας», όπως πέρασε επίσημα το όνομά της στα σύγχρονα χρόνια). Μια ακόμα πτυχή του ταξιδιού στον χρόνο που φτάνει έως τον καιρό μας και περιλαμβάνει την επιστημονική πρόκληση –συχνά με τον χαρακτήρα της αστυνομικής έρευνας– και τη γοητεία της αργής συμπλήρωσης του ψηφιδωτού.
Σε αυτούς τους αλλεπάλληλους χρόνους κινήθηκε ο ΓΚ για να φτάσει μέχρι την ασημένια λειψανοθήκη που φυλάει τα καμένα κόκαλα ενός Χριστιανού που είχε μαρτυρήσει στην πυρρά. Αλλά πάει και λίγο παρακάτω, καθώς μας προτρέπει … διαβάστε το κείμενο στο Αρχείο.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ - Χερσόνησος-Χερσών: Θέατρο – Εκκλησία – Λειψανοθήκη
https://www.apan.gr/gr/component/k2/item/487-i-laxtara-tis-erevnas-to-taxidi-sto-xrono#sigProId0ed3ff7f5c